Haalbaarheidsonderzoek Skaeve Huse
Gemeente Deventer gaat op zoek naar een locatie voor 6 tot 12 woningen voor kwetsbare mensen met complexe psychische en sociale problemen. Het gaat om Skaeve Huse, eenvoudige woningen, meestal in een omgeving met weinig prikkels van buitenaf. Bewoners komen daar tot rust en de druk op de rest van de samenleving neemt af.
Het gaat om een haalbaarheidsonderzoek. Er wordt dus onderzocht of er een geschikte locatie is voor Skaeve Huse en of het financieel haalbaar is om de woningen op die plek te maken. Voordat het onderzoek is begonnen, heeft het college van burgemeester en wethouders de gemeenteraad gevraagd om aandachtspunten mee te geven. De zoektocht past in de uitvoering van de Regionale Agenda Zorg & Veiligheid uit 2022 en de Woonvisie Deventer 2024. Deze beleidsstukken zijn vastgesteld door de gemeenteraad van Deventer.
Aan de hand van een aantal vragen en antwoorden leggen we hieronder uit wat Skaeve Huse zijn en hoe het haalbaarheidsonderzoek wordt uitgevoerd.
Vragen en antwoorden - algemeen
Skaeve Huse zijn eenvoudige woningen voor mensen die niet in een gewone woning of reguliere beschermde woonvoorzieningen kunnen wonen of dakloos zijn. Deze mensen zorgen vaak voor overlast door persoonlijke problemen. Zij hebben een prikkelarme woonomgeving nodig. Bewoners komen tot rust in Skaeve Huse en de druk op de rest van de samenleving neemt af.
In onze samenleving is er plek voor iedereen. Ook voor mensen met complexe problemen. Voor deze mensen willen we een geschikte woonplek realiseren. De druk op de rest van de samenleving neemt dan af. Het zoeken naar een geschikte plek is geen gemakkelijke opdracht, omdat er niet veel ruimte in de gemeente beschikbaar is. Daarnaast heeft het realiseren van Skaeve Huse impact op de directe omgeving en kost het geld. Daarom wordt eerst onderzocht of het haalbaar is om deze woningen te realiseren.
Brink 40-43 is bedoeld om mensen met langdurige verslavingsproblematiek een vaste woonplek te bieden. Dat zorgt voor rust en stabiliteit voor deze mensen. Bij Skaeve Huse kan er sprake zijn van een verslaving, maar dit is geen voorwaarde. Er kan ook sprake zijn van psychische problemen en/of een verstandelijke beperking. Belangrijkste verschil is dat bewoners van Skaeve Huse een rustige omgeving (prikkelarm) nodig hebben. Daar voldoet Brink 40-43 in het centrum van Deventer niet aan. Bewoners van Skaeve Huse kunnen niet in een reguliere woonomgeving wonen.
Er zijn in andere middelgrote steden, zoals Arnhem, Kampen en Enschede goede ervaringen met Skaeve Huse. Mensen komen tot rust en de overlast die de zij veroorzaken neemt af. De ervaring leert verder dat het van belang is om de omgeving vooraf te betrekken bij de verwachtingen, de inpassing, de voorzieningen, de zorg voor de bewoners en de beveiliging van het terrein. Ook blijkt het van belang dat – nadat Skaeve Huse zijn gebouwd – contact wordt gehouden met de omgeving over eventuele overlast en maatregelen voor het beperken daarvan.
Haalbaarheidsonderzoek
Het is nog niet duidelijk of er een geschikte locatie gevonden kan worden. Ook is het nog niet duidelijk of de plannen financieel haalbaar zijn. Zolang deze onzekerheid bestaat zou het tussentijds openbaar maken van mogelijke locaties tot onnodige zorgen kunnen leiden op en om die locaties. Onnodig, omdat het onzeker is of het onderzoek leidt tot een plek die haalbaar is.
Gedurende de uitvoering van het onderzoek is het onzeker of er een geschikte plek gevonden kan worden. Ook is het onzeker of de plannen financieel haalbaar zijn. Worden in dit stadium meerdere plekken bekend gemaakt, dan kan dit op meerdere plekken zorgen oproepen. Bewonersgroepen kunnen dan tegenover elkaar komen te staan. Dat is geen gewenste situatie. Verder kan blijken dat er geen enkele plek geschikt is. Dan zijn mogelijke zorgen ook onnodig.
Er wordt eerst gekeken naar de belangrijkste voorwaarden, zoals voldoende afstand tot bestaande woningen. De mogelijke locaties worden vervolgens beoordeeld op verschillende criteria, zoals de beschikbaarheid van gronden, ruimtelijke inpasbaarheid (waaronder groen-blauwe hoofdstructuur), planologische mogelijkheden, milieukundige belemmeringen, juridische belemmeringen, ecologie, verkeer, water en klimaatadaptatie. Ook wordt rekening gehouden met andere functies waarvoor ruimte wordt gezocht, zoals nieuwe woningbouwlocaties, flex-woningen en nieuwe bedrijventerreinen.
Na deze brede beoordeling blijft een kleiner aantal geschikte locaties over. Dan wordt verder gekeken naar specifieke mogelijkheden en belemmeringen van deze locaties. Uiteindelijk blijft één locatie over of wordt geconcludeerd dat het niet mogelijk is om een geschikte plek te vinden.
Naast de genoemde criteria heeft de gemeenteraad gevraagd om rekening te houden met de draagkracht van de directe omgeving. Dat wil zeggen dat moet worden gestreefd naar een eerlijke verdeling van voorzieningen binnen de gemeente die overlast kunnen geven, zoals Skaeve Huse. Ook vindt de gemeenteraad dat er goed overleg moet plaatsvinden met partijen die zorg verlenen aan de bewoners. Verder moet er rekening worden gehouden met verkeersroutes die scholieren of andere kwetsbare verkeersdeelnemers veel gebruiken. Tenslotte vindt de gemeenteraad dat de zoektocht naar een plek zorgvuldig moet gebeuren maar niet te lang moet duren.
Tijd en geld
De kosten zijn afhankelijk van het aantal woningen, de voorzieningen op het terrein en de periode van de exploitatie. Ook kan de locatie zorgen voor specifieke extra kosten, zoals een bodemverontreiniging. Die zijn nu nog niet bekend. Skeave Huse leveren goede, eenvoudige woningen op voor kwetsbare mensen. De inzet van hulp- en zorgverleners neemt af omdat de mensen minder overlast veroorzaken in reguliere woonwijken. Ook voor de woningcorporaties zijn er voordelen, omdat hun woningvoorraad beter verhuurbaar wordt doordat er minder overlast is.
Het financiële onderzoek gaat over 3 onderdelen:
- de kosten voor het inrichten van het gebied;
- de kosten van de woningen;
- de zorgkosten van de bewoners.
Voor deze kosten moet geld worden gevonden. Alle onderdelen moeten financieel haalbaar zijn om Skaeve Huse daadwerkelijk te kunnen realiseren en exploiteren.
De zoektocht naar een geschikte locatie is lastig en moet zorgvuldig doorlopen worden. Er zijn veel verschillende belangen. Ook wordt er overleg gevoerd met de woningcorporaties en het zorgkantoor. Er zullen overeenkomsten moeten worden opgesteld. Deze werkzaamheden kosten tijd en geld.
De doorlooptijd is moeilijk in te schatten, omdat nog onzeker is wat er uitgezocht moet worden. Vooralsnog verwachten we dat het onderzoek midden 2026 wordt afgerond.
Besluitvorming
Zodra het haalbaarheidsonderzoek is afgerond, zal het college een besluit nemen en wordt de gemeenteraad geïnformeerd.
Is er een geschikte locatie gevonden? Dan wordt de directe omgeving geïnformeerd. De gemeente gaat dan in gesprek over de inpassing, de voorzieningen, de zorgverlening voor de bewoners, de beveiliging van het terrein en het monitoren van eventuele overlast. Daarna neemt de gemeenteraad een definitief besluit.