Asfaltcentrale Deventer

Er is door asfaltcentrale AsfaltNu Deventer (AND) opnieuw een benzeen-norm overschreden. 

Op 7 november 2024 zijn metingen uitgevoerd naar de uitstoot. Hierbij bleek dat de uitstoot van benzeen meer was dan is toegestaan. De concentratie benzeen was 12,6 milligram per kubieke meter, terwijl 1,0 milligram is toegestaan. Door deze overschrijding is er een dwangsom opgelegd van € 40.000. De GGD heeft de situatie beoordeeld en geconcludeerd dat er voor de omgeving geen verhoogd risico voor de gezondheid is geweest.

Het college van burgemeesters en wethouders heeft het bedrijf en de gemeenteraad hierover geïnformeerd. 

Lees meer: Raadsmededeling AsfaltNu Deventer - resultaten emissiemetingen Gemeente Deventer(Verwijst naar een externe website)

AND heeft op 19 april 2023 een vergunning gekregen voor het installeren en in gebruik nemen van een actief koolfilter. Dat filter moet het vrijkomen van de stoffen benzeen en polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK) tot een minimum beperken. Deze techniek vermindert ook het vrijkomen van geur. Aan de vergunning zijn speciale regels verbonden die gelden voor AND. Het gaat om regels over het gebruik, de controle en het onderhoud van het actief koolfilter en het controleren van de uitstoot.

Het actief koolfilter is in juli 2023 in gebruik genomen en na een periode van inregelen en optimalisatie zijn op 7 december 2023 metingen uitgevoerd bij asfaltcentrale AND door een daarvoor geaccrediteerde meetinstantie om de werking van het filter te controleren. 

Uit de meetresultaten blijkt dat er wordt voldaan aan de uitstootnormen voor benzeen, polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK), vluchtige organische stoffen (VOS), stikstofoxiden, zwaveldioxide en geur. Volgens de rendementsmetingen verwijdert het actief koolfilter 92% benzeen, meer dan 98% PAK, meer dan 78% zwaveldioxide en 48% van de geur.

Het filter werkt naar verwachting. De tijdelijke maatregelen zijn daarom niet meer nodig.

Het college van burgemeester en wethouders heeft een intentieovereenkomst met AND en transportbedrijf De Roos ondertekend om de verduurzaming van de Asfaltcentrale mogelijk te maken. De Roos ligt naast de huidige asfaltcentrale en wil verhuizen naar het A1 Bedrijvenpark.

De gemeente heeft er belang bij dat de asfaltcentrale maximaal duurzaam is. Een duurzamere productie van asfalt betekent een verbetering van de leefomgeving. Dat wordt afgedwongen via de intentieovereenkomst, maar ook in de uiteindelijke omgevingsvergunning op basis waarvan de gemeente dit kan toetsen. Daarbij past de ontwikkeling in het Deventer beleid om te komen tot toekomstbestendige bedrijventerreinen en de verduurzaming van de industrie en infrastructuur.

Op 13 juni 2023 heeft de gemeente metingen laten uitvoeren bij Asfaltcentrale AND. Uit die metingen bleek dat de uitstoot van polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK) meer was dan toegestaan. De concentratie PAK was 0,06 mg/Nm3 (gecorrigeerd voor meetonzekerheid) bij een norm van 0,05 mg/Nm3. Door deze overschrijding heeft de asfaltcentrale een boete moeten betalen van € 40.000.

Uit de metingen van 13 juni bleek ook dat wél wordt voldaan aan de eisen voor uitstoot van benzeen, vluchtige organische stoffen (VOS) en geur.

Na de overschrijdingen in mei 2022 heeft AND tijdelijke maatregelen genomen, zoals produceren met lagere temperatuur en lagere capaciteit en zeven van kleine deeltjes uit het gebruikte freesmateriaal. Uit de metingen die daarna zijn uitgevoerd, blijkt dat aan de normen voor de uitstoot van gevaarlijke stoffen wordt voldaan. Deze tijdelijke maatregelen zijn genomen voor de tijd totdat het nieuwe actief koolfilter in werking trad (juli 2023).

Bij metingen in mei 2022 bleek dat AsfaltNu Deventer niet voldeed aan de normen voor de uitstoot van benzeen en van vluchtige organische stoffen.

Sindsdien staat AND bij de gemeente extra onder de aandacht. Er wordt regelmatig gecontroleerd en de uitstoot wordt gemeten. Er zijn dwangsommen opgelegd om de asfaltcentrale te dwingen om te voldoen aan de normen voor de uitstoot van schadelijke stoffen. De gemeente vindt het van groot belang dat mensen in Deventer gezond kunnen wonen en werken en accepteert niet dat een bedrijf te veel schadelijke stoffen uitstoot.

Benzeen is een vluchtige stof die bij kamertemperatuur voorkomt als een heldere kleurloze vloeistof. Afhankelijk van de blootstellingsduur en de concentratie is benzeen een kankerverwekkende stof. Benzeen kan vrijkomen bij het recyclen van asfalt. In de buitenlucht is altijd een beetje benzeen aanwezig. Dat komt omdat we producten gebruiken waar benzeen in zit. Benzine is hier een voorbeeld van.

Uit berekeningen blijkt dat op straatniveau in de omgeving van de asfaltcentrale wordt voldaan aan de normen voor benzeen en vluchtige organische stoffen in de lucht. Daarom is de kans op schade voor de gezondheid nihil. Wel is het wenselijk de concentratie zo laag mogelijk te houden. Daarom controleert de gemeente de asfaltcentrale op de uitstootnorm bij de schoorsteen.

Benzeen kan kanker veroorzaken. Die kans hangt af van:

• de hoeveelheid benzeen in de lucht
• hoe lang iemand lucht met benzeen inademt

Om de kans zo laag mogelijk te houden moet contact met benzeen zoveel mogelijk worden voorkomen.

De gemeten jaargemiddelde benzeenconcentratie daalt al jaren in Nederland. Dat komt vooral door de invoering van de katalysator in begin van de jaren negentig, technische verbeteringen aan auto’s en de verlaging van het benzeengehalte in benzine.

In Deventer is de benzeenconcentratie minder dan 0,6 microgram per kubieke meter. Er wordt ruim voldaan aan de Europese grenswaarde van 5 microgram per kubieke meter en ook het streefniveau van 1,7 microgram per kubieke meter. Dit streefniveau heeft het European Environment Agency door de Wereldgezondheidsorganisatie laten afleiden, gebaseerd op een extra risico op kanker van 1 op de 100.000 mensen bij levenslange blootstelling.

PAK's staat voor Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen. PAK's vormen een groep van enige honderden organische verbindingen. Een aantal verbindingen in deze groep zijn schadelijke stoffen die kankerverwekkend kunnen zijn. PAK's kunnen ontstaan bij het stoken van houtkachels en open haarden, aanbranden van eten (barbecueën), wegverkeer en ze zitten in sigarettenrook. Ook bij de productie van gerecycled asfalt kunnen PAK vrijkomen.

Een groot deel van de PAK's die we binnenkrijgen, kunnen we omzetten in onschadelijke stoffen. Maar als je te veel PAK's binnenkrijgt zullen deze zich opstapelen en dit kan nadelige gevolgen hebben voor je gezondheid.

In de buitenlucht is altijd een beetje benzeen aanwezig. Dit komt omdat we producten gebruiken waar benzeen in zit. Benzine en de verbranding van benzine is over het algemeen de belangrijkste bron van benzeen. Maar ook bij de verbranding van bijvoorbeeld hout en tabak komt benzeen vrij. Ook sommige industrieën, zoals de petrochemische industrie en asfaltcentrales stoten benzeen uit. Iedereen komt in contact met benzeen door het inademen van lucht met benzeen.

Als de hoeveelheid benzeen in de buitenlucht korte tijd hoger is dan gemiddeld, merk je daar in het algemeen niets van. Alleen het inademen van zeer veel benzeen kan vermoeidheid, hoofdpijn, slaperigheid, duizeligheid of in ernstige gevallen bewusteloosheid veroorzaken. In de buitenlucht komt zoveel benzeen niet voor.

Geuroverlast staat niet gelijk aan gevaar. Sommige stoffen ruik je al bij hele lage concentraties in de lucht, maar die concentraties zijn te laag om ernstige ziektes, zoals kanker te veroorzaken. Een hinderlijke geur is niet hetzelfde als een schadelijke geur. 

Geur is wel een factor die een rol speelt in de kwaliteit van de leefomgeving. Geurhinder kan ergernis of ongerustheid over de gezondheid veroorzaken. Wat weer kan leiden tot stress, hoofdpijn, misselijkheid, en benauwdheid of de nachtrust verstoort. Geurhinder kan ook ongezond gedrag uitlokken, zoals het sluiten van ramen, niet naar buiten gaan of het verstoren van het sociale leven. Op deze manier kan geurhinder een effect hebben op de gezondheid.

Nee, benzeen is een vluchtige stof, die snel verdampt. Benzeen breekt binnen enkele dagen af. Het kan zich in de lucht hechten aan regen of sneeuw en daardoor in de grond terechtkomen. Benzeen hoopt zich echter niet op in planten of dieren. Ja kan groenten en fruit uit eigen tuin dus gewoon eten.

Juridisch kan de asfaltcentrale niet zomaar worden stilgelegd. De emissieoverschrijding van benzeen bij asfaltcentrales is een landelijk probleem. Uit landelijk onderzoek blijkt dat de norm voor benzeen op woon- en leefniveau niet wordt overschreden. De gemeente is verplicht om het bedrijf een redelijke termijn te geven om de overtreding ongedaan te maken. Die termijn liep op 1 september 2022 af; sindsdien betaalt de asfaltcentrale bij een overschrijding van de normen per overtreding € 40.000. 

Via het Meldpunt Openbare Ruimte kan je een melding doen als je overlast ervaart. Ga naar het meldpunt en kies vervolgens de optie Milieuklacht melden.