Boomonderhoud
Deventer heeft een grote rijkdom aan bomen: laan- en straatbomen en park- en plantsoenbomen. Verantwoord beheer staat voorop.
Binnen onze gemeentegrenzen staan ongeveer 250.000 bomen, waarvan er 70.000 van de gemeente zijn. Wil je zien welke bomen de gemeente Deventer beheert? Bekijk dan de kaart Bomenbestand Deventer(Verwijst naar een externe website).
Bomen zijn belangrijk voor ons allemaal. Ze zorgen voor een mooie omgeving om te recreëren en te bewegen, zijn goed voor de biodiversiteit (vooral soorten uit onze eigen streek) en waterhuishouding, slaan CO2 op en verminderen luchtverontreiniging en hittestress. De kronen van de bomen zijn hierbij heel belangrijk. Boomkronen bedekken ongeveer 23% van de grond van de gemeente Deventer.
In steden zijn de groeiomstandigheden voor bomen vaak niet goed. Vaak hebben wortels weinig ruimte en is het moeilijk om water en voedingsstoffen op te nemen. In Nederland wordt een stadsboom vaak maar 30 tot 40 jaar oud. In Deventer worden de bomen meestal ouder. Als het mogelijk is, wordt geprobeerd om bomen langer te laten staan. Dat moet dan wel veilig zijn voor de omgeving.
Dagelijks onderhoud bomen
Het dagelijks onderhoud bestaat uit 3 verschillende onderdelen:
In een bos kan een boom groeien, aftakelen en langzaam afsterven. Voor een stadsboom is dat anders. Wij zijn zuinig op onze bomen, maar in een stad is ook de veiligheid voor de omgeving belangrijk. Daarom controleren wij regelmatig de boomveiligheid.
Wat is de boomveiligheidscontrole (BVC)?
Alle bomen in Deventer worden eens in de 3 jaar gekeurd. We kijken dan naar veiligheid en onderhoudsbehoefte. De keuring gebeurt visueel en wordt uitgevoerd door mensen die hiervoor zijn opgeleid en gecertificeerd. Je kan deze keuring vergelijken met een APK keuring voor een auto.
Een BVC-keuring geeft inzicht in de veiligheid van de boom op basis van visueel waargenomen afwijkingen en boomgebreken. Hierdoor weten we welke veiligheidsmaatregelen noodzakelijk zijn.
Er zijn 3 uitkomsten mogelijk na een BVC-keuring:
- Boom zonder afwijking
Tijdens de controle zijn geen noemenswaardige BVC-gerelateerde afwijkingen of boomgebreken geconstateerd. In het kader van veiligheid is geen nadere actie nodig. - Attentieboom
Tijdens de boomcontrole zijn BVC-gerelateerde afwijkingen of boomgebreken geconstateerd. Die leveren op dit moment geen voorzienbaar gevaar opleveren voor de directe omgeving. De controlefrequentie wordt verhoogd naar een jaarlijkse controle. Een voorbeeld hiervan is een holte in de stam. - Risicoboom
Boom met BVC-gerelateerde afwijkingen of boomgebreken die een potentieel risico vormen voor de omgeving. Gerichte veiligheidsmaatregelen of een nader boomonderzoek zijn noodzakelijk. Een voorbeeld hiervan is dood hout in de kroon of een aantasting door een parasitaire zwam.
Bij de BVC-keuring wordt ook het boombeeld geïnventariseerd. Het boombeeld geeft aan óf en welke snoei er nodig is. Doel van het snoeien is om de bomen veilig en gezond te laten groeien.
De BVC kent 4 boombeelden met de daarbij behorende snoei:
- Aanvaard boombeeld: de kroon is vrij van probleemtakken, het onderhoud is optimaal. Er zijn geen snoeiwerkzaamheden nodig.
- Regulier boombeeld: er is 1 snoeibeurt nodig om te komen tot een aanvaard boombeeld. 20% tot 25% van de takken uit de kroon worden gesnoeid.
- Achterstallig boombeeld: er is 1 ingrijpende snoeibeurt nodig om te komen tot een aanvaard boombeeld. 30% tot 40% van de takken uit de kroon worden gesnoeid.
- Verwaarloosd boombeeld: er zijn meerdere ingrijpende snoeibeurten nodig verspreid over meerdere jaren om te komen tot een aanvaard boombeeld. Maximaal 1 snoeibeurt per groeiseizoen.
Bij de BVC keuring en het snoeien hanteren wij de normen van het Norminstituut Bomen(Verwijst naar een externe website) vastgelegd in het Handboek Bomen.
In welk gebied bomen op de planning staan voor snoei, kan je zien op de kaart Snoeigebieden.(Verwijst naar een externe website). Of de bomen daadwerkelijk gesnoeid worden, hangt af van het geïnspecteerde boombeeld.
Ieder jaar vraagt de gemeente een kapvergunning aan voor alle bomen die zij vanwege onderhoud van de openbare ruimte wil kappen en waarvoor een kapvergunning verplicht is. De gemeente beoordeelt de aanvraag aan de hand van het bomenbeleid. De lijst met bomen waarvoor een kapvergunning is verleend ligt 6 weken ter inzage. In deze periode kan je als inwoner bezwaar maken tegen de kapvergunning.
Voor een deel van de bomen die worden gekapt geldt een herplantplicht. De nieuwe bomen worden meestal op dezelfde plek geplant. Mogelijk wordt de grond rondom de boom pas later bestraat of beplant, afhankelijk van het weer. Soms vindt er geen herplant plaats omdat er bijvoorbeeld te weinig ruimte is of de groeiplaatsomstandigheden te slecht zijn voor een nieuwe boom.
Beheer van laanbomen
Laanbomen worden traditioneel op hetzelfde moment geplant. Zo ontstaan de kenmerkende bomenlanen in ons landschap, met bomen die vrijwel allemaal dezelfde hoogte hebben. In het verleden zijn lanen, zoals bijvoorbeeld in Diepenveen, aangeplant en gekapt voor het geld. Bomen werden daarom in een laan vrij dicht op elkaar gezet. Zo groeiden de bomen mooi recht omhoog en leverde het hout het meeste op. Tegenwoordig is houtopbrengst niet meer het belangrijkst en vinden we culturele, ecologische en klimatologische waarden belangrijk.
Vaak zijn alle bomen in een laan van 1 soort. Ook zijn de groeiplekken van oude bomenlanen niet altijd even goed. Dit maakt onze bomenlanen kwetsbaar voor droogte, ziekten, plagen en ouderdom. Het is soms nodig om stukken van lanen te vernieuwen. Is 50% van een stuk bomenlaan slecht? Dan vervangen we het gehele stuk. Dit doen we alleen als het echt nodig is. Soms worden extra bomen weggehaald om andere werkzaamheden mogelijk te maken.
Bij herplanting van lanen of delen van lanen zorgen we ervoor dat de boom goed kan groeien. We kiezen dus de juiste boomsoort op de juiste plek. En kiezen voor een grotere plantafstand. Hiermee krijgt de boom meer ruimte om te groeien. Uiteindelijk komt er een mooiere en betere laan voor terug, die zeker weer 80 jaar mee kan.
Wat gebeurt er met het hout?
Het hout dat vrijkomt bij de kap van bomen gaat naar Het Groenbedrijf. Als de kwaliteit van het hout goed is, wordt het verwerkt als paalhout, speelboom, hekwerken of picknicktafels voor de gemeente Deventer. Door Deventer Stadshout wordt het goede hout ook gebruikt om op kleine schaal snijplanken of bijenhotels te maken. Het hout van mindere kwaliteit wordt doorverkocht aan de industrie.