Archeologisch onderzoek op de Nieuwe Markt
Voor de start van de werkzaamheden op de Nieuwe Markt is er in oktober 2024 archeologisch onderzoek gedaan. Het overgrote deel van het oppervlak van het plein is onderzocht.
Op de planning staan nog enkele boomplantvakken en de put voor de nieuwe ondergrondse containers. Hierna gaat de archeologie samen met aannemer Hoornstra verder naar de volgende fases.
Vondsten
Het plein kent in zijn geschiedenis 3 belangrijke onderdelen: het bisschoppelijk hof, de markt en de bewoning. Van elk van deze 3 zijn er resten aangetroffen tijdens het onderzoek:
De muur van het bisschopshof
Het hoofdgebouw van het bisschopshof stond op de plek van het huidige museum EICAS. Daaromheen lag een groot complex dat in de late middeleeuwen is omringd door een muur. Deze muur is eerder aangetroffen tijdens het project op de Stromarkt, in de Kleine Poot. Tijdens de huidige werkzaamheden is de muur ook weer aangetroffen. De muur op de Stromarkt is opgebouwd uit tufsteen en later baksteen. Het deel dat nu is aangetroffen, bestond uit baksteen. Deze bakstenen, ook bekend onder de naam kloostermoppen, zijn veel groter en zwaarder dan moderne bakstenen. Dit type baksteen werd alleen gebruikt direct na de herontdekking van de baksteen, in de 13de en vroege 14de eeuw. De plek van de muur komt overeen met de 16e eeuwse kaart van het bisschopshof.
3D model bisschopshof
Tijdens de opgraving op de Nieuwe Markt zijn alle archeologische vlakken in 3D gedocumenteerd. Het 3D model(Verwijst naar een externe website) geeft een heel mooi inkijkje in de muur rond het bisschopshof.
De Markt
Parallel aan de muur van het bisschopshof zijn enkele delen van straatjes opgegraven. De straatjes waren aangelegd met keitjes afgewisseld met een rij bakstenen. Langs de straat liep een bakstenen gootje. Deze plaveisels behoren waarschijnlijk tot de vroegste fase van de Nieuwe Markt. Mogelijk stonden de marktkraampjes opgesteld langs dit straatje.
Bebouwing verlengde Noorderbergstraat
Aan de Nieuwe Markt, in het verlengde van de Noorderbergstraat, was uit de historisch bronnen bekend dat er enkele huisjes gestaan hebben. Deze huisjes zijn in de 14e eeuw gesloopt om ruimte te maken voor een uitbreiding van de Nieuwe Markt. De huisjes bestonden waarschijnlijk voor een groot gedeelte uit hout omdat bakstenen nog erg duur waren. Van de huisjes zijn wat lemen vloerresten aangetroffen en 3 bakstenen haardplaatsen.