Beste mensen, 

Wat goed u allen te zien, van harte welkom bij deze Nieuwjaars-bijeenkomst. Ik hoop dat u terugkijkt op fijne feestdagen, en uitgerust bent voor de uitdagingen van 2025. 

In zijn Kersttoespraak zei de Koning dat er spanningen voelbaar zijn, internationaal en in ons eigen land. Hij voegde daar aan toe: “Wat is ertegen te doen? Het oplossen van de grote wereldproblemen en de bittere conflicten elders gaat onze macht te boven. (…) Wat we wél kunnen doen, is zorgen dat we de verbittering en de haat niet importeren in onze straten. Wéérbaar zijn tegen alles wat ons uit elkaar drijft.” 

In Deventer laten we ons niet uit elkaar drijven. We hebben een rijke geschiedenis met ‘up’s en down’s’, waardoor we geleerd hebben om ons voor te bereiden op lastige tijden en geleerd hebben om te gaan met nieuwe omstandigheden. Kortom we zijn weerbaar en veerkrachtig. En dat is gezien de internationale spanningen en de nationale tegenstellingen van grote waarde. Met die gedachte neem ik u mee in een terugblik op 2024, en zal ik vooruitblikken op dit nieuwe jaar. 

Het toerisme bloeit, onze binnenstad bruist. We hebben een onderscheidend winkel- en horeca-aanbod. Het Grote Kerkhof, de Stromarkt en straks de Nieuwe Markt stralen grandeur en gemoedelijkheid uit. En Deventer krijgt steeds meer bekendheid, door het hele land. Deventer is in trek, om te wonen, te werken en te bezoeken. 

Deventer bloeit ook in cultureel opzicht. Cultuur zorgt voor ontmoeting, cultuur inspireert en verbindt. En cultuur helpt om ingewikkelde en ongemakkelijke maatschappelijke thema’s bespreekbaar te maken. 

En Deventer groeit. In 2024 zijn zo’n 600 nagelnieuwe woningen opgeleverd en de bouw van nog eens 600 woningen is gestart. We bouwen voor iedereen, in de stad en in de dorpen. We gaan soms ook de hoogte in, om zorgvuldig om te gaan met de schaarse ruimte. Zo respecteren we de Deventer schaal en maat waar het moet, en voegen we stedelijkheid toe waar het kan. We groeien in balans, met ruimte voor wonen, werken, spelen en ontmoeten.

De electriciteitsvoorziening staat onder grote druk. Daarom verzwaren we het netwerk: meer kabels, meer stroomstations en meer transformatoren. Netcongestie was een technisch probleem, maar is inmiddels een maatschappelijk probleem. Daarom vragen we bewoners en bedrijven uitdrukkelijk om anders om te gaan met de beschikbare stroom. Op A1 Bedrijvenpark gaan bedrijven de verzamelde en beschikbare stroom verdelen door gebruik te maken van een smart energy hub. 

Dit jaar hield Deventer voor het eerst een Burgerberaad. Deze Klimaatraad, een adviesorgaan van zo’n 100 actieve bewoners, verdient een groot compliment, voor het uitbrengen van vele goed onderbouwde voorstellen voor het klimaatneutraal maken van Deventer. 

Op sportief vlak bracht Go Ahead Eagles in 2024 Europees voetbal naar de Adelaarshorst. Een prachtig feest binnen en buiten het stadion. We vierden het met de supporters van SK Brann uit het Noorse Bergen. We stonden schouder aan schouder en genoten samen van voetbal, zoals het hoort. Niet eerder voelde een gelijkspel zó als een overwinning. En op de valreep van 2024 werd bekend dat de lang verwachte uitbreiding van het stadion door kan gaan omdat buurt en club er onderling zijn uitgekomen. 

We werken samen in de jeugdnetwerken van Deventer. Hiermee helpen we jongeren om weerbaarder te worden en betrekken we hen meer bij onze samenleving. En door middel van ‘Wijkgenoot’ verbinden we jongere en oudere buurtbewoners, die elkaar zo beter kunnen ontmoeten en ondersteunen. 

Deventer is een diverse en inclusieve gemeente, met heel verschillende mensen, met verschillende achtergronden, levenservaringen en overtuigingen. Het afgelopen jaar hadden we voor het eerst een Deventer Pride week; we vierden dat iedereen hier zichzelf mag zijn. Iedereen mag er zijn. Iedereen hoort erbij. 

In 2024 herdachten we dat de eerste gastarbeiders uit Turkije hier 60 jaar geleden aan het werk gingen, in de maakindustrie, bij Ankersmit, Auping of Thomassen & Drijver. 1 op de 15 inwoners van Deventer, is nu Nederlander met Turkse roots.

Als ik zo terugkijk, concludeer ik dat er heel veel goed gaat. Maar er zijn vanzelfsprekend ook zorgen. Er is oorlog, ver weg en dichtbij. We zien de beelden dagelijks. We zien mensen die -uit angst voor geweld en onderdrukking- hun land ontvluchten en een veilig heenkomen zoeken. En ook in eigen land dringt het besef door dat stabiliteit van ons land, onze democratie en onze rechtstaat onder druk staat. Buitenlandse mogendheden en binnenlandse krachten lijken uit op het creëren van chaos en verwarring. Alle reden om de weerbaarheid te versterken van ons democratisch stelsel. En om onze veerkracht als burgers en als bestuurders te tonen. 

We hebben een democratisch systeem dat wij door de eeuwen heen hebben bijgeschaafd en verfijnd. Een systeem waarvoor velen hun leven hebben gegeven. Aan hen, maar méér nog aan de generaties die het straks van ons overnemen, zijn we schatplichtig om ons in te zetten voor het behoud van onze rechtstaat en onze democratie. 

Als voorzitter van de gemeenteraad word ik geacht boven de partijen te staan. Ik doe verwoede pogingen om tijdens raadvergaderingen neutraal te kijken. Maar ik geniet vaak in stilte van de manier waarop onze raadsleden het debat met elkaar voeren: de inhoud centraal, niet de ego’s. Onze 39 raadsleden zetten zich in voor de stad, de dorpen en voor al onze inwoners. Díe staan centraal. Natuurlijk zijn er soms politieke plaagstootjes, maar politiek is voor onze raadsleden een middel, geen doel op zich. En zo hoort het ook. Mijn waardering gaat uit naar allen die zich in of rond onze gemeenteraad en ons college inzetten voor onze inwoners.

In het kleine van alledag, zijn we soms een groot voorbeeld voor anderen. Toen we afgelopen herfst de dringende vraag kregen om op stel en sprong opvang te regelen voor 100 vluchtelingen, liet Bathmen zich van zijn mooiste kant zien. Toen ik de voorzitter van de Algemene Bathmense Sportvereniging (ABS) belde met de mededeling dat de sporthal twee weken dicht moest om de vluchtelingen tijdelijk op te vangen, zei hij dat hij dat begreep en dat ‘we deze mensen moeten helpen’. Vervolgens stond de gemeenschap van Bathmen op. Binnen no time brachten verschillende organisaties en vrijwilligers alles in gereedheid. Tegelijkertijd regelde ABS, dat de sporters gebruik konden maken van sportvoorzieningen in onder meer Holten en Gorssel. Een prachtig voorbeeld van veerkracht.

Zelf luister ik graag naar de podcast ‘Veldheren’ van Peter van Uhm en Mart de Kruif, generaals buiten dienst. Zij waarschuwen ons voor de kwetsbaarheid van onze moderne samenleving. We zijn zo gewend dat alles strak geregeld is, dat al onze pakketjes snel bezorgd worden. Alles is gebaseerd op ‘just in time’. Maar… die vanzelfsprekendheid, daar kunnen we niet zomaar meer van op aan. We zullen ons moeten voorbereiden op onzekere tijden. Van ‘just in time’ naar ‘just in case’.

Met elkaar, maar ook alleen met elkaar zijn we in staat om de bedreiging van onze samenleving af te weren. Intensieve regionale samenwerking tussen bedrijven, kennisinstellingen en overheden is in dit licht essentieel en het is goed om te zien dat alle betrokkenen zich dat goed realiseren. We zullen als inwoners van onze gemeente ook zelf aan de slag moeten om ons voor te bereiden op tijden waarin de stabiliteit onder druk kan komen te staan. In dit opzicht heb ik veel vertrouwen in onze bedrijven en onze inwoners. Met de kracht van noaberschap kunnen we veel aan en veel bereiken.    

Dit jaar vieren we dat 80 jaar geleden een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog. We zullen nog deze maand stilstaan bij de bevrijding van Auschwitz, in april herdenken we de bevrijding van de stad en de dorpen van Deventer, in mei herdenken we de slachtoffers van de oorlog op ons continent en in augustus, tenslotte, vieren we bij de Indiëherdenking dat er ook in Zuid-oost Azië een einde kwam aan de oorlog. In de kern vieren we vooral dat we 80 jaar leven in vrijheid. Die viering krijgt in dit tijdsgewricht een diepere betekenis dan we tot voor kort voor mogelijk hielden.

Als gezegd: Deventer is van oudsher weerbaar en veerkrachtig. We hebben laten zien dat we veel aan kunnen. Met onze eigenwijsheid, onze authenticiteit, onze vernieuwingskracht en onze Hanzecultuur zijn we in staat om alles wat er op ons afkomt op te vangen en om te buigen naar iets goed, naar iets moois. Met elkaar. 

Daarom wil ik zo, samen met u, een toost uitbrengen. Een toost op uw gezondheid, op de gezondheid van de mensen om u heen, en op de weerbaarheid en veerkracht van Deventer. 

Beste mensen, een heel gelukkig nieuw jaar toegewenst!