Logo gemeente Deventer

Beroemde Oekraïense natuurkundige (88) geeft online les vanuit noodopvang in Deventer

Van alle Oekraïners in de noodopvang aan de Singel 9 in Deventer heeft Yuriy Mykhailovych Matsevity zonder twijfel de grootste staat van dienst. Yuriy, die op de dag van de Russische inval (24 februari 2022) de gezegende leeftijd van 88 jaar bereikte, is in eigen land een beroemd natuurkundige. 

 

Matsevity kreeg in zijn imposante loopbaan talrijke onderscheidingen waaronder in 2008 de Staatsprijs van Oekraïne op het gebied van wetenschap en technologie en in 1984 de USSR Staatsprijs. Sinds 2015 mag Yuriy zich Ereburger van Charkov noemen. In deze stad woonde hij tot zijn vlucht met zijn vrouw Iryna.

Zij vergezelde hem begin 2022 op zijn reis naar Nederland. Samen ontfermen Yuriy en zijn echtgenote zich in Deventer over de 15-jarige zoon van een vriendin van Iryna’s zoon. Deze zoon en vriendin dienen beiden in het Oekraïense leger. Yuriy heeft zelf ook een zoon, die priester is in Charkov.

 

Hulp van receptionist

Ondanks zijn hoge leeftijd is Yuriy volop aan het werk. Vanuit zijn kamer in Deventer geeft hij online lessen aan kandidaat-doctorandi en postdoc-kandidaten in zijn thuisland. De receptionist in het gebouw aan de Singel helpt hem onder meer met printen en het versturen van e-mails.

Zonder oorlog was in 2022 het 50-jarig bestaan gevierd van het A. Pidhorni Institute of Mechanical Engineering Problems (onderdeel van de Nationale Academie voor Wetenschap van Oekraïne). Yuriy deed in zijn jonge jaren - op dezelfde locatie -laboratoriumonderzoek. Later werkte hij zich op tot directeur van het instituut, een rol die hij 20 jaar bekleedde. Dit leverde hem de titel ere-directeur op.

 

Wezenschool

Yuriy zet zich volop in voor de innovatieve ontwikkeling van de regio Charkov. Daarnaast werkt hij voor een school voor wezen, waar hij leiding geeft aan de wetenschappelijke tak en zijn pupillen adviseert en begeleidt. Hij heeft ook talrijke boeken op zijn naam staan. Een nieuw boek, dat hij samen met enkele collega’s heeft geschreven, staat op het punt van uitkomen.

Een heel andere tak van sport waarin de krasse Oekraïner in zijn jongere jaren uitblonk is bergbeklimmen. Hij behaalde hierin de hoogste graad: Master of Sports. In Deventer maakt hij vrijwel dagelijks een ommetje met zijn Nordic Walking-stokken. Het Rijsterborgherpark is zijn favoriete bestemming.

 

Ziel

Gevraagd naar hoe Nederland hem bevalt, antwoordt Yuriy dat hij vooral onder de indruk is van de architectuur, de cultuur en de wijze waarop het medische systeem is gebouwd. Hij heeft het in Deventer goed naar zijn zin, maar zo zegt hij via tolk Pasha: “Mijn ziel is nog in Oekraïne.”

Op het moment dat de oorlog uitbrak, waren Yuriy en zijn vrouw te gast bij een bevriende collega in Kiev. Van daaruit zouden ze, zo was het plan, gaan skiën in de Kaukasus. In plaats daarvan reisden ze door naar de regio Lviv. De bombardementen hielden aan en het echtpaar kreeg het dringende advies te vluchten. Via Polen belandden Yuriy, Iryna en de jongen die aan hun zorg werd toevertrouwd in Nederland. Eerst in Apeldoorn en vervolgens in de noodopvang aan de Singel in Deventer.