Logo gemeente Deventer

Gezondheid

Zijn de magnetische en elektrische velden schadelijk voor de gezondheid?

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt tot nu toe dat er geen direct verband is tussen hoogspanningslijnen en effecten op de gezondheid. Wel zijn aanwijzingen gevonden dat mensen die dichtbij bovengrondse hoogspanningslijnen wonen, mogelijk een hoger risico op het krijgen van leukemie hebben. Ze zouden mogelijk een tweemaal zo grote kans op leukemie hebben als andere mensen. Het gaat om mensen die wonen op plaatsen waar het magneetveld van een hoogspanningslijn gemiddeld over een jaar sterker is dan ongeveer 0,4 microtesla.

Wetenschappers hebben tot nu toe niet kunnen vaststellen dat de waargenomen gevallen van leukemie veroorzaakt worden door het magneetveld van hoogspanningslijnen. De leukemiegevallen kunnen ook veroorzaakt worden door andere factoren die samenhangen met de aanwezigheid van hoogspanningslijnen.

Ik woon in een stralingszone van de bovengrondse hoogspanningsleiding, wat betekent dat voor mij?

Op openbaar toegankelijke plaatsen nabij hoogspanningslijnen wordt de blootstellingslimiet voor het magneetveld van 100 microtesla nergens overschreden. Op grond hiervan kan worden gesteld dat je op elke afstand tot een hoogspanningslijn, ondergrondse kabel en transformatorhuisje voldoende beschermd bent tegen zogeheten directe gezondheidseffecten. Sinds 2005 hanteert de Nederlandse overheid een aanvullend advies voor bovengrondse hoogspanningslijnen. Bij de planning van nieuwe hoogspanningslijnen adviseert de overheid om, zoveel als redelijkerwijs mogelijk is, te voorkomen dat kinderen langdurig blootgesteld worden aan magneetvelden die gemiddeld over een jaar sterker zijn dan 0,4 microtesla. Hetzelfde geldt voor de planning van nieuwe woningen, scholen en kinderopvangplaatsen bij bestaande hoogspanningslijnen.

Hoe zit het met magneetvelden van ondergrondse kabels?

In Nederland geldt een beleidsadvies van de Rijksoverheid voor magneetvelden van het elektriciteitsnetwerk. Het beleidsadvies is erop gericht om, zo veel als redelijkerwijs mogelijk is, te voorkomen dat mensen (volwassen en kinderen) langdurig worden blootgesteld aan magneetvelden, die afkomstig zijn van de elektriciteitsinfrastructuur. Dit beleidsadvies is geldt vanaf 1 oktober 2023.

In het beleidsadvies staat dat de netbeheerder technische maatregelen (‘bronmaatregelen’) treft bij onderdelen van het elektriciteitsnetwerk: bovengrondse hoogspanningslijnen, ondergrondse hoogspanningskabels, hoogspanningsstations en transformatorhuisjes. Deze bronmaatregelen worden genomen bij de aanleg van nieuwe netonderdelen en/of bij aanpassingen aan bestaande netonderdelen. Op deze manier wordt de blootstelling van omwonenden aan magneetvelden van deze bronnen verminderd.

Voor het verkabelingsproces in Deventer houden we zoveel mogelijk rekening met dit voorzorgadvies. We hebben TenneT gevraagd om de magneetvelden in beeld te brengen van de ondergrondse kabels. TenneT hanteert het uitgangspunt dat de kabels aangelegd worden met gestuurde boringen in plaatst van gegraven sleuven, tenzij dat niet anders kan. Voordeel daarvan is dat de kabels relatief diep komen te liggen (ongeveer 10 meter in de grond). Als de kabels op diepte liggen is geen magneetveld meer waarneembaar aan de oppervlakte. De kabels kunnen maar over een bepaalde afstand geboord worden. Kabels worden daarom bovengronds aan elkaar gekoppeld en daarna verdwijnen ze weer onder grond. De plek waar de kabels boven de grond komen en weer onder de grond verdwijnen, is belangrijk om te bepalen of er nog sprake is van magneetvelden bij woningen. Dit wordt in het basisontwerp verder uitgewerkt.