Logo gemeente Deventer

Monument verbouwen of slopen

Bezit (of koop) je een beschermd monument? Dan zijn er regels als je het wil verbouwen, verduurzamen, herstellen of aanpassen. Het doel van de monumentenstatus is de waarden te behouden. Daarom heb je een omgevingsvergunning nodig als je een monument wil wijzigen of (gedeeltelijk) slopen. Het plegen van onderhoud is vaak vergunningvrij.

Je hebt ook een vergunning nodig als je een gebouw binnen een beschermd stads- of dorpsgezicht wil slopen. Of als in het omgevingsplan staat dat je een omgevingsvergunning moet aanvragen.

Wil je mobiel gaan breken (sloopafval ter plaatse bewerken), stel dan de gemeente van tevoren op de hoogte van de werkzaamheden.

Als je wil weten of je een vergunning aan moet vragen, kan je op het Omgevingsloket een vergunningcheck doen. Moet je een vergunning aanvragen? Dit doe je ook via het Omgevingsloket.

Onder andere de volgende gegevens zijn nodig bij de aanvraag:

  • foto’s
  • een situatieschets
  • een korte beschrijving van het te slopen gebouw
  • een tekening van het gebouw met de maten (vaak een oude bouwtekening, hoeft niet door een architect)

Sinds 1 juli 2023 zijn wij verplicht bepaalde aanvragen en besluiten digitaal ter inzage te leggen. Op deze stukken kunnen persoonsgegevens staan, zoals een naam op een bouwtekening. Die moeten eerst anoniem gemaakt worden. Wil je daarom alleen die persoonsgegevens toevoegen die noodzakelijk zijn voor de aanvraag?

Beschermd stads- en dorpsgezicht

Het gebied van de binnenstad inclusief het Rijsterborgherpark en de Worp (het plantsoen) behoren tot een beschermd stadsgezicht van Deventer. Of jouw sloopproject binnen de grenzen van het stadsgezicht valt, kan je navragen bij de gemeente.

Mobiel puinbreken

Wil je mobiel gaan breken, dan kan je online mobiel breken melden. De melding wordt gedaan door de uitvoerder van de werkzaamheden.

Onderhoud: vaak vergunningvrij

Voor gewoon onderhoud hoef je geen vergunning aan te vragen. Gewoon onderhoud is alles waarbij het uiterlijk van het interieur of van de buitenkant van het pand niet verandert. Voorbeelden zijn:

  • bijhouden van het schilderwerk in dezelfde kleur
  • kleine reparaties met de oorspronkelijke materialen

Ook als je in het monument aanpassingen doet, kan dit vaak zonder vergunning. Denk aan het verwijderen van een niet-historische keuken of plafond. Heeft jouw monument onderdelen die geen monumentale waarde hebben? Bijvoorbeeld een recente schuur? Dan zijn de bouwactiviteiten aan deze onderdelen ook vaak vergunningvrij.

Meer informatie over vergunningvrije werkzaamheden vind je in de brochure op de website van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Je vraagt de omgevingsvergunning aan bij het Omgevingsloket. Je ziet daar of de gemeente, provincie of het rijk over de vergunning voor jouw monument gaat.

Wel vergunningplicht 

Je moet in de volgende gevallen een omgevingsvergunning aanvragen: 
  • Het gaat om de sloop van een bouwwerk binnen een beschermd stads- of dorpsgezicht.
  • Het gaat om het restaureren, grondig verbouwen of slopen van een monument.
  • In het bestemmingsplan van de gemeente staat dat je een omgevingsvergunning moet aanvragen. 

Verschillende procedures

Er kan sprake zijn van een reguliere of een uitgebreide voorbereidingsperiode (afhankelijk van de complexiteit van de aanvraag). Meer hierover vind je op Omgevingsvergunning aanvragen
 
De uitgebreide procedure geldt alleen voor beschermde Rijksmonumenten. Deze procedure wordt gevolgd bij: 
  • (gedeeltelijke) sloop
  • ingrijpende wijzigingen
  • reconstructie van een beschermd monument
  • wijziging bij herbestemming
  • uitvoering van een natuurtoets door de gemeente 

Andere vergunningen

In veel gevallen heb je naast de omgevingsvergunning voor het monument ook een omgevingsvergunning voor het bouwen of verbouwen van jouw pand nodig. Ook kan je voor beide activiteiten samen 1 omgevingsvergunning aanvragen. Wil je weten welke vergunningen je nodig hebt? Doe dan de vergunningencheck op het Omgevingsloket.

De aanvraag lijkt op de aanvraag voor een omgevingsvergunning voor het bouwen. Kijk daarvoor bij Bouw en verbouw, vergunning. Stuur dezelfde stukken mee. Daarnaast kan om de volgende informatie gevraagd worden:

  • een bouwrapport of een cultuurhistorisch rapport
  • een bouwbestek

Je moet tekeningen meeleveren. Dit zijn tekeningen van hoe het er nu uit ziet en van wat je van plan bent. Dat is nodig voor de toetsing.

Subsidies en leningen 

In sommige gevallen kan je een subsidie of lening krijgen voor een deel van de kosten van onderhoud of restauratie. Ga voor meer informatie naar Ruimtelijk erfgoed.

Voor een omgevingsvergunning berekenen wij kosten (leges). De hoogte van de leges is afhankelijk van jouw aanvraag. Kijk voor meer informatie op Leges: hoeveel kost een omgevingsvergunning?

Je moet in de volgende gevallen een omgevingsvergunning aanvragen:

  • Het gaat om de sloop van een bouwwerk binnen een beschermd stads- of dorpsgezicht.
  • Het gaat om het restaureren, grondig verbouwen of slopen van een monument.
  • In het bestemmingsplan van de gemeente staat dat je een omgevingsvergunning moet aanvragen.

Sloopafval

  • Het sloopafval scheid je zoveel mogelijk in verontreinigde en niet-verontreinigde delen;
  • Het verontreinigde afval bied je aan als chemisch afval;
  • Het niet-verontreinigde scheid je in herbruikbare en niet-herbruikbare materialen;
  • De niet-herbruikbare delen voer je af;
  • De herbruikbare delen (met name beton- en metselwerkpuin) worden door een recyclingbedrijf tot puingranulaat verwerkt.

2 procedures

Bij de omgevingsvergunning zijn 2 procedures: een gewone (de reguliere) en een uitgebreide procedure.

Bij de gewone procedure maak je eerst bezwaar bij de instantie die jouw aanvraag heeft afgewezen (bekijk bezwaar bij gemeente Deventer). Doe dit binnen 6 weken. Ben je het daarna niet eens met de uitspraak op het bezwaarschrift? Teken dan beroep aan bij de rechtbank. Eventueel kan je ook nog in hoger beroep bij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State.

Bij de uitgebreide procedure geef je eerst je mening over het ontwerpbesluit (zienswijze). Doe dit binnen 6 weken. Daarna kan je in beroep gaan bij de rechtbank. Ook dan kan je eventueel nog in hoger beroep gaan bij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State.

Is er niet gereageerd binnen de beroepstermijn van 6 weken? Dan is de vergunning definitief.

Monument: buiten- en binnenkant

Bij een monument gaat het niet alleen om de gevel of de buitenkant van het gebouw. Het gehele gebouw is aangewezen als monument, inclusief de binnenkant.

Er zijn 4 verschillende soorten monumenten:

  • Rijksmonument
  • Gemeentelijk monument
  • Rijksbeschermd stads- of dorpsgezicht
  • Gemeentelijk beschermd stadsgezicht

Een gemeentelijk monument of een Rijksmonument is een onroerend goed dat van (lokaal of algemeen) belang is door zijn schoonheid of betekenis voor de wetenschap of door zijn cultuurhistorische waarde. Je hebt een vergunning nodig als je een monument wil slopen, veranderen of herstellen. Ook het gebruiken of laten gebruiken, waardoor het monument wordt ontsierd of in gevaar wordt gebracht, mag niet zonder vergunning. Reguliere onderhoudswerkzaamheden zijn vergunningvrij.

Bij beschermde stads- of dorpsgezichten gaat het om groepen van onroerende zaken, waarin zich één of meer monumenten bevinden. Hierbij hoeft het niet alleen te gaan over mooie panden. Ook bruggen kunnen hier bijvoorbeeld deel van uitmaken. Heeft jouw plan gevolgen voor het aanzicht van een beschermd stads- of dorpsgezicht? Dan heb je een omgevingsvergunning nodig.

Meer informatie